Τεχνητή Νοημοσύνη και το Μέλλον της Εργασίας στην Ελλάδα: Τι Μας Περιμένει;

Η τεχνητή νοημοσύνη (ΤΝ) εισβάλλει δυναμικά στον εργασιακό χώρο, προκαλώντας τόσο ενθουσιασμό όσο και ανησυχία. Πώς διαμορφώνεται το μέλλον της εργασίας στην Ελλάδα υπό την επίδραση της ΤΝ; Θα χαθούν θέσεις εργασίας ή θα δημιουργηθούν νέες; Ποιες δεξιότητες του μέλλοντος θα είναι απαραίτητες και πώς αντιλαμβάνονται οι Έλληνες εργαζόμενοι αυτές τις αλλαγές; Ας ρίξουμε μια ματιά στα δεδομένα και τις προβλέψεις για τον αντίκτυπο της AI στην εργασία.

Η Υιοθέτηση της ΤΝ στην Ελληνική Αγορά Εργασίας: Παρούσα Κατάσταση και Προοπτικές

Η Ελλάδα, αν και με βραδύτερους ρυθμούς σε σύγκριση με άλλες χώρες, κινείται προς την υιοθέτηση της τεχνητής νοημοσύνης. Μια πρόσφατη μελέτη για το μέλλον της εργασίας και των δεξιοτήτων στην Ελλάδα (2024-2030), που δημοσιεύθηκε από την Ειδική Γραμματεία Μακροπρόθεσμου Σχεδιασμού, αποκαλύπτει ότι το 90% των ελληνικών επιχειρήσεων αναμένεται να υιοθετήσουν την ΤΝ τα επόμενα χρόνια. Αυτό δείχνει μια σαφή τάση προς τον ψηφιακό μετασχηματισμό, όπου η AI στην αγορά εργασίας της Ελλάδας θα παίξει καθοριστικό ρόλο.

Ωστόσο, η τρέχουσα κατάσταση, σύμφωνα με την έρευνα "Global Workforce of the Future 2023" του Ομίλου Adecco, δείχνει ότι η χρήση της παραγωγικής ΤΝ (GenAI) από τους Έλληνες εργαζόμενους είναι σημαντικά χαμηλότερη από τον διεθνή μέσο όρο. Λιγότεροι από τους μισούς χρησιμοποιούν εργαλεία ΤΝ με καθοδήγηση από τον εργοδότη τους, και ένα σημαντικό ποσοστό (46%) εκφράζει δυσπιστία ως προς την αξιοπιστία τους για επαγγελματική χρήση.

Φόβοι και Προσδοκίες: Η Ελληνική Οπτική για την ΤΝ στην Εργασία

Οι Έλληνες εργαζόμενοι φαίνεται να είναι πιο επιφυλακτικοί και ανήσυχοι σε σχέση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Σύμφωνα με το Ευρωβαρόμετρο (όπως αναλύεται σε άρθρο των ΤΑ ΝΕΑ), μόλις το 48% των Ελλήνων βλέπει θετικά τον αντίκτυπο της ΤΝ στην εργασία (έναντι 62% στην ΕΕ). Η ανησυχία για την αυτοματοποίηση της εργασίας και την απώλεια θέσεων είναι έντονη: το 80% των Ελλήνων πιστεύει ότι η ΤΝ θα οδηγήσει σε απώλεια περισσότερων θέσεων εργασίας από όσες θα δημιουργήσει (έναντι 66% στην ΕΕ). Επίσης, οι Έλληνες είναι πιο καχύποπτοι απέναντι στη συλλογή δεδομένων και την ψηφιακή επιτήρηση στον χώρο εργασίας.

Παρά τις ανησυχίες, οι εργαζόμενοι αναγνωρίζουν και τα οφέλη. Η έρευνα της Adecco δείχνει ότι το 59% αισθάνεται πιο παραγωγικό με τη χρήση GenAI, καθώς εξοικονομεί χρόνο για πιο σημαντικές εργασίες. Αυτό υπογραμμίζει την ανάγκη για επανακατάρτιση στην AI, με το 56% να ζητά εκπαίδευση από τον εργοδότη και το 70% να δηλώνει πρόθυμο να εκπαιδευτεί.

Νέες Θέσεις Εργασίας ή Μαζική Ανεργία; Ο Ρόλος της ΤΝ

Η μεγάλη ερώτηση παραμένει: θα οδηγήσει η ΤΝ σε μαζική ανεργία; Η μελέτη για το μέλλον της εργασίας στην Ελλάδα είναι καθησυχαστική σε αυτό το σημείο. Προβλέπει ότι οι νέες τεχνολογίες, συμπεριλαμβανομένης της ΤΝ, αναμένεται να δημιουργήσουν περισσότερες θέσεις εργασίας από όσες θα καταργήσουν, οδηγώντας σε θετικό ισοζύγιο. Η ΤΝ δεν έρχεται μόνο να αυτοματοποιήσει υπάρχουσες εργασίες, αλλά και να δημιουργήσει νέους ρόλους που σχετίζονται με την ανάπτυξη, τη διαχείριση και την εφαρμογή της ίδιας της τεχνολογίας, καθώς και ρόλους που απαιτούν ενισχυμένες ανθρώπινες δεξιότητες.

Οι Δεξιότητες του Μέλλοντος: Η Έμφαση στις Ανθρώπινες Ικανότητες

Ποιες δεξιότητες θα είναι λοιπόν απαραίτητες στο μέλλον της εργασίας στην Ελλάδα; Η απάντηση μπορεί να εκπλήξει. Ενώ οι ψηφιακές δεξιότητες στην Ελλάδα και η τεχνολογική παιδεία (συμπεριλαμβανομένης της γνώσης AI και Big Data) είναι αναμφίβολα σημαντικές, η μελέτη για το μέλλον της εργασίας κατατάσσει 8 ήπιες δεξιότητες (soft skills) στις 10 κορυφαίες που θα απαιτούνται έως το 2030. Αυτές περιλαμβάνουν:

1. Ανθεκτικότητα, ευελιξία και ευκινησία
2. Ενσυναίσθηση και ενεργή ακρόαση
3. Επικοινωνία
4. Διαχείριση ανθρώπων
5. Αναλυτική σκέψη
6. Δημιουργικότητα
7. Περιέργεια και νοοτροπία δια βίου μάθησης
8. Προσανατολισμός στις υπηρεσίες και εξυπηρέτηση πελατών

Ακόμη και η έρευνα της Adecco επιβεβαιώνει ότι δεξιότητες όπως η συναισθηματική νοημοσύνη, η ενσυναίσθηση και η κριτική σκέψη κατατάσσονται υψηλότερα από την απλή χρήση της GenAI. Αυτό υποδηλώνει ότι το μέλλον ανήκει στη συνεργατική νοημοσύνη, όπου άνθρωποι και μηχανές συνεργάζονται, με τους ανθρώπους να επικεντρώνονται σε εργασίες που απαιτούν κρίση, δημιουργικότητα, συναισθηματική κατανόηση και σύνθετη επίλυση προβλημάτων – τομείς όπου η ΤΝ υστερεί.

Η Πρόκληση της Επανακατάρτισης και της Δια Βίου Μάθησης

Η μετάβαση σε αυτή τη νέα εποχή απαιτεί σημαντική προσπάθεια στην εκπαίδευση και την κατάρτιση. Η μελέτη προβλέπει ότι το 62% των εργαζομένων στην Ελλάδα θα χρειαστεί πρόσθετη εκπαίδευση έως το 2030. Υπάρχει ανάγκη γεφύρωσης του χάσματος δεξιοτήτων, καθώς σήμερα μόνο το 62% του πληθυσμού διαθέτει επαρκείς ψηφιακές δεξιότητες και το 38% των επιχειρήσεων δυσκολεύεται να βρει κατάλληλο προσωπικό. Η επένδυση σε προγράμματα επανακατάρτισης στην AI και στις απαραίτητες ήπιες δεξιότητες είναι κρίσιμη.

Το μέλλον της εργασίας στην Ελλάδα με την ΤΝ φέρνει προκλήσεις αλλά και τεράστιες ευκαιρίες. Η προσαρμογή, η δια βίου μάθηση και η ανάπτυξη τόσο τεχνικών όσο και ανθρώπινων δεξιοτήτων είναι το κλειδί για την επιτυχία σε αυτό το νέο τοπίο. Πλατφόρμες όπως το aipantheon.gr μπορούν να αποτελέσουν πολύτιμο σύμμαχο σε αυτή την προσπάθεια, προσφέροντας γνώσεις και εκπαίδευση στον συναρπαστικό κόσμο της τεχνητής νοημοσύνης και προετοιμάζοντας τους επαγγελματίες για την AI στην αγορά εργασίας της Ελλάδας.